Emlak Terimleri Sözlüğü
ADA: Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doğal ve yapay sınırlarla, kadastro çalışma alanı sınırı ile veya Devlet Demir Yolları arazisi ile çevrili parseller topluluğuna kadastro adası denir.
AKİT: Tarafların karşılıklı beyanların alındığı resmi senet tanzimine tabi işlemine denir.
ANAHTAR TESLİM: Bir yapının tüm gereç ve işçiliğinin yüklenici tarafından karşılanıp, bütünüyle bitirilmiş olarak mal sahibine teslim edilmesini öngören sözleşme şekli.
ALTYAPI: Su, elektrik, kanalizasyon, yol gibi tesislerin tümüne verilen ad.
ANTRE: Bir binanın veya apartman dairesinin ilk girilen bölümü, giriş.Bir binanın veya apartman dairesinin ilk girilen bölümü, giriş.
AKAR: Kiraya verilerek gelir sağlayan mülk.
ALTYAPI: Mesken, iş veya diğer amaçlı kullanılan bina ve bölgeleri destekleyen kanalizasyon, yol, elektrik, su, gaz, telekomünikasyon ve arıtımdan oluşan yapı bütünüdür.
ARSA: Belediye ve mücavir alan sınırları veya köy yerleşik alanlarında yapılan planlarla iskân(yapılaşma) sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunan arazi parçalarına arsa denir.
AYNİ HAKLAR: Kişilerin eşya üzerinde doğrudan doğruya hâkimiyetini sağlayan ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.
ARAZİ: Sınırları yeterli vasıtalarla belirlenmiş, yatay ve düşey sınırları bulunan zemin parçasıdır.
ACİR: Herhangi bir mülkünü kiraya vermek ya da mülkü kiralamak isteyen kişiler için kullanılan isimdir.
ACİR VESİKASI: İcra takibi sonucunda borçlunun alacaklıya ödemeye yeterli malı bulunmadığından ötürü borcun ödenmeyen kısmı için icra dairesi tarafından verilen belgedir.
AÇIK ALAN: Orman, tarım ve imar alanı dışında kalan, insan yoğunluğunun az olduğu bölgeye verilen isimdir.
AÇIK KAPI İLKESİ: Kooperatiflerde kişinin ortaklığa istediği zamanda girebilmesi ve istediği zaman ortaklıktan çıkmasını sağlayan ilkeye verilen isimdir.
AÇIK KREDİ: Borç paraya ihtiyacı olan kişinin kişisel imzasına güvenilerek açılan kredi türüne verilen isimdir.
ADA: Kamuya ait olan, yol, cadde, deniz, göl, orman gibi çevresi doğal ve yapay sınırlarla sarılı parseller topluluğuna verilen isimdir.
ADA KROKİSİ: Kadastro çalışmaları içerisinde bulunan alanların imar planlarını gösteren krokiye verilen isimdir.
ADİ KİRA: Malını kiraya veren kişinin belirli miktar ücret karşılığında herhangi bir eşyasının kullanımını kira ödeyen kişiye devretmesi ve bunun sözleşme haline getirilmesidir.
AFET ALANI: Deprem, orman yangını, heyelan, sel gibi doğal afetlerin görülüğü veya görülme riskinin olduğu alanlara verilen isimdir.
AFET KANUNU: Deprem, sel, heyelan, orman yangını, sel ve çığ gibi doğal afetlerde maddi olarak zarar gören vatandaşlara devlet tarafından temel ihtiyaç sağlanmasına yarayan yasaya verilen isimdir.
AHARA TEMLİK: Kişiye ait olan herhangi tapulu bir malı başka bir kişiye devretme işlemine verilen isimdir.
AHDE VEFA: Herhangi bir gayrimenkul işleminde her iki taraf arasında yapılan sözleşmeye karşılıklı olarak sadık kalınması anlamına gelen terimdir.
AİLE KONUTU: Evlilik ile oluşan aile birliğinin sürekli olarak ikamet ettiği konuta verilen isimdir. Bir ailenin birden fazla konutu olabilir ancak sadece Medeni Kanunun atadığı ve belirlediği konut, aile konutu olarak adlandırılır.
AİLE MALLARI ORTAKLIĞI: Akrabalık ilişkileri olan kişilerin var olan mal ve gayrimenkullerinin tümünün ortaya atılarak ortaklık oluşturmasından ötürü ortaya çıkan durum için kullanılan isimdir.
AKİT: İki veya daha fazla tarafın karşılıklı beyanlarına dayanılarak sorumluluklar üstlendiği, hukuki değer taşıyan sözleşmeye akit denir. Borç akitleri, kira akitleri ve emanet akitleri gibi çeşitleri bulunmaktadır.
AKİTLİ İŞLEMLER: Tapu Sicil Müdürlüğünde resmi senetler üzerinde iki veya daha fazla taraf arasında gerçekleşen işlemleri ifade etmektedir.
AKİTSİZ İŞLEMLER: Tapu Kanununda belirtilen akitli işlemlerin dışında kalmış olan akitsiz işlemler, şerhi, terkin, düzeltme, mirasın intikali gibi hak sahibinin tek taraflı iradesi ile Tapu Sicil Müdürlüğünde yapılan işlemlerdir. Akitsiz işlemlerin gerçekleşmesinin ardından Tescil İstem Belgesi düzenlenmektedir.
AKILLI BİNA: Günümüz teknolojisinde farklı sistemlerin tek bir merkez üzerinden birbirleri ile uyumlu halde çalışmasıyla oluşan bina sistemidir. Akıllı ev sistemleri belirli teknolojik aletlerin kullanımı ile gerçekleştiğinden ev sahiplerine rahatlık ve konfor sağlamaktadır.
AKTİF PLAN ÇİZİMLERİ YÖNTEMİ: Bu yönteme göre yapılan şehir planlamalarında şehir, bir tek seferde bir bütün olarak ele alınmaktadır. Şehrin tüm detayları ve sonrasında şehrin alacağı şekil detaylıca gösterilmektedir. Şehir planlamasının bu uygulamasına da “Aktif Plan Çizim Yöntemi” denmektedir.
AKTİF YEŞİL ALAN: Şehirde bulunan insanların sıklıkla kullandıkları park, bahçe, sahil, orman, koru ve piknik alanları gibi açık kamusal alanlara verilen isimdir.
ALENİYET: Sözcük anlamı olarak açıklık ve netlik ifadelerini karşılamaktadır. Türk Medeni Kanununun 1020. Maddesinde tapuda aleniyet ilkesi, ilgili tapu sicilinin herkese açık olduğundan ve kimsenin tapu sicilindeki herhangi bir kaydı bilmediğini ileri süremeyeceğinden bahseder.
ALTYAPI: İnsanların yaşayabileceği yerleşim yerleri ve çalışabilecekleri sanayi alanları için gerekli olan yol, elektrik, su, iletişim gibi yapıların tümüne verilen isimdir.
AMERİKAN MUTFAK: Küçük sayılabilecek evlerde yaşam alanları ile iç içe geçirilmiş, açık mutfak olarak da bilinen mutfak
tipidir. Oturma odası ile mutfağın tek bir alanda bulunmasıyla oluşan Amerikan mutfak, küçük evlerin en büyük avantajlarından biridir ve ilk kez Amerika’da kullanılmıştır.
AMME ARAZİSİ: Kamuya hizmet için kullanılan arazi tipine verilen isimdir. Kamu için ayrılan bu arazilerin bazıları parsellenir. Parsellenen bu alanlara kamuya hizmet binaları inşa edilir.
AMORTİSMAN: Gayrimenkullerin veya diğer varlıkların yıpranma ve eskime payını ifade eden kelimedir.
ANAHTAR TESLİM: Bir yapının tüm unsurlarının tek bir elden halledilmesinin ardından eksiksiz bir şekilde mal sahibine teslim edilmesi işlemine verilen isimdir.
ANTRE: Bir konutta bulunan diğer tüm odaların bağlandığı alanı, giriş bölümünü ifade eden isimdir.
APARTMAN AİDATI: Apartman içerisinde bulunan ortak alanların bakımın yapılması, apartmanın güvenliğinin sağlanması için her ay daire sahiplerinden toplanılan belli bir miktar ücrete verilen isimdir.
APARTMAN DAİRESİ: Birden çok katı bulunan, içerisinde birden çok ailenin yaşadığı yapıların küçük bölümlerine verilen isimdir.
APARTMAN KARAR DEFTERİ: Yılda bir kereden az olmamak şartı ile apartman kurulunca yapılan toplantılarda alınan kararların yazıldığı deftere verilen isimdir.
APARTMAN YÖNETİM PLANI: Binanın nasıl yönetileceğine, yöneticilerin ve denetçilerin alacakları ücretlere, yapıların ne şekilde kullanılacağına dair alınan kararların tüm daire sahiplerini ilgilendiren plana verilen isimdir.
APLİKASYON: Kadastro paftalarında bulunan parsel köşe noktalarının yeniden zeminde belirtilme işlemini karşılayan terimdir.
ARAZİ: Belli sınırları olan ve yerleşim yerlerinin dışarısında kalan geniş kırsal alanlardaki zemin parçasına verilen isimdir.
ARİZİ KAZANÇ: Genel anlamda yapılması devamlılık göstermeyen işlerden elde edilen gelirlere verilen isimdir.
ARSA: Şehirlerin belirli yaşam alanlarında yapı yapmak için ayrılmış arazi parçalarına denmektedir. İskân için ayrılan arazi parçalarının başka bir ismi de imar parselidir.
ARSA OFİSİ: İmar ve İskan Bakanlığına bağlı, arsa ve arazilerin aşırı fiyat artışlarını önlemek amacıyla tanzim alış-satışları yapmak, turizm bölgeleri ve kamu kuruluşları için arsa sağlamak üzere kurulmuş tüzel kişiliğe sahip yere verilen isimdir.
ARSA PAYI: Kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bağımsız her bir bölüme özel olarak tahsis edilmiş arsadaki ortak mülkiyet payına denmektedir.
ARTER: Emlak alanında şehrin önemli bölgelerini betimlemek için kullanılan sözcüktür.
ASKERİ GÜVENLİK BÖLGESİ: Bakanlar Kurulu çerçevesinde ülke savunması için önemli noktalara asker tesis edilen belirli alanlara verilen isimdir.
ASKI SÜRESİ: İmarı yapılan bir yerin adalarını, yoğunluklarını, uygulamada bulunan bütün bilgilerin sergilendiği imar planlarının kişilere gösterildiği zaman dilimi için kullanılan terimdir.
ASMA KAT: En az 5.5 metre tavan yüksekliğine sahip olan, çoğu zaman basık tavanlı olup alttaki alana merdivenle bağlanan yarım katlı yerlere verilen isimdir.
ATIK YÖNETİMİ: Atıkların özelliklerine göre sınıflandırılması, toplanması ve geçici bir süre ile depolanması, ortadan kaldırılması, geri dönüşüme yollanması gibi işlemlerin olduğu yönetim biçimi için kullanılan terimdir.
AVAN PROJE: Gerçekleştirilmek istenilen projenin mevcut koşullara göre düşünülmesi ve sunulması gibi fikirlerin düşünülüp tartışıldığı aşamaya verilen isimdir. Demo proje olarak da adlandırmak mümkündür.
AVLU: Yapıların çevresinde bulunan, açık hava ihtiyaçlarını karşılayan ve yapının tamamlayıcısı konumunda olan bölüme verilen isimdir.
AYNEN TAKSİM: Hisseli taşınmazlara sahip olan hissedarların dava açarak taşınmazda bulunan ortaklığı sonlandırmayı talep ettikleri işlemin adıdır.
AYNİ HAK: Herhangi bir mal üzerinde egemenlik yetkisi olan ve bu yetkinin herkese ve her şeye karşı ileri sürülebildiği haklar için kullanılan terimdir.
AYRIK NİZAM: Herhangi bir yapının diğer hiçbir yapıyla bitişik olmamasından kaynaklanan yapı düzenine verilen isimdir.
AZİL: Herhangi bir kişiye verilen tüm yetkiye son verilmesi ve yetkinin geri alınma işlemi için kullanılan terimdir.
AZİLLER SİCİLİ: Bir kişiye verilen tüm yetkinin Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilen istek sonrasında kayıt altına alındığı deftere verilen isimdir.
2B Arazisi: Orman niteliğini kaybeden arazileri için kullanılan terimdir. Bu arazilerin ıslah edilmesi mümkün
değildir ve araziler tekrar kullanılamamaktadır.
376. Dilekçe: Vergilerden doğan cezaların azaltılması amacı ile ilgili kamu kurumuna verilen dilekçeye denir.
BAĞIMSIZ BÖLÜM: Bir yapının Kat Mülkiyeti Yasası hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerden her biri.
BAHÇEKENT: Sağlık ve konfor koşullarına uygun bir yaşam sağlamak amacıyla tasarlanmış, tarıma ayrılmış bir toprak parçasıyla çevrili uydu kent.
BALKON: Bir binanın üst katlarından dışarıya doğru çıkmış, önü ve yanları korkulukla çevrili yer.
BEYAN: Üçüncü kişileri aydınlatmak, bilgilendirmek ve özellikle uyarmak amacıyla tapu kütüğündeki özel sütununa işlenen taşınmazın hukuki durum ve akıbetini gösteren belirtmelerdir.
BANLİYÖ: Büyük bir kentin yakın çevresinde bulunan yerleşim birimi.
BAĞIMSIZ BÖLÜM: Yapım aşaması henüz biten gayrimenkulün ana kullanım alanlarından farklı olarak kullanılmaya uygun diğer alanlarına verilen isimdir. Kat, daire, mağaza, depo gibi alanlar bağımsız bölüme örnek olarak verilebilir.
BAĞIŞLAMA VAADİ: İlerleyen bir tarihte bir malın bağışlanmasına yönelik kararı üstlenmesi için yapılan ön sözleşmeye verilen isimdir. Bağışlama vaadi sözleşmesi, noter huzurunda düzenlenmektedir.
BAĞIŞLAMADAN RÜCU: Taşınmaz malını bağışlayan olan kişinin, bağış yaptığı kişi ya da kurumdan taşınmaz malını geri alması, bağıştan vazgeçmesi işlemine verilen isimdir.
BAHÇE DUVARI: Bir binanın, arazinin ya da arsanın etrafını sarmalamaya yarayan duvara verilen isimdir.
BAHÇE UZAKLIKLARI: Bir yapının inşaatının kamuya ait olan yola ya da komşu parsel sınırlarına olan en yakın uzaklığı için kullanılan terimdir.
BALKON: Kişilerin açık hava ihtiyacını karşılayan, binalarda dışarıya doğru çıkmış ve üç tarafı bel hizasına kadar gelen duvar ile kaplanmış yere verilen isimdir. Binalarda balkonların bulunması insanların temiz hava almasına olanak sağlamaktadır.
BALFA İFRAZI: Ayırma anlamında kullanılan ifraz kelimesi tek parsel üzerinde bulunan taşınmaz malın birden çok parçaya ayrılmasıyla Tapu Müdürlüğüne kayıt ettirme işlemidir. Bir parselin ifraz yolu ile ayrılmasının ardından iki parsele dönüştürülmesi halinde yola cephesi olmayan parseli yola bağlamak amacı ile dar bir çıkmaz sokak yapılması işlemi için kullanılan terimdir.
BANLİYÖ: Büyük kentlerin çevrelerinde bulunan yaşam alanlarına verilen isimdir. Şehir sınırlarına yakın olan banliyöler yaşamsal ihtiyaçları bakımından sınırında bulundukları şehre bağlı konumdadır.
BARAKA: Temelsiz olarak tahta, çinko, sac gibi hafif yapı malzemeleriyle yapılan yer için kullanılan isimdir.
BAYINDIR HALE GETİRME: Şehirlerde bulunan belli arazi ya da arsaların imar planları ile yerleşim yerlerine dönüştürülmesi işlemi için kullanılan terimdir.
BAYINDIRLIK: Bir bölgenin geliştirilip, faydalı hale getirilmesi ve estetik açıdan güzelleştirilmesi için kullanılan terimdir.
BELEDİYE RAYİÇ BEDELİ: Güncel pazar koşullarında belediyeler tarafından belirlenen, taşınmaz malların minimum tutarda alım-satım bedelleri için kullanılan terimdir.
BELEDİYE SINIRI: Bir şehirde bulunan belediyelerin hukuk yasalarına göre belirlenen sınırları için kullanılan terimdir.
BETONARME: Yapıların inşaatlarında beton ve çelik kullanılarak oluşturulan yapı malzemesine verilen isimdir.
BEYAN: Herhangi bir olayın açıklığa kavuşmasını sağlamak ya da bir durumu delil göstererek aklamak gibi farklı anlamlara sahip olan beyan terimi, emlak alanında da fazlasıyla kullanılır. Kişiler ve tüzel kişiler gerekli görüldüğü takdirde mal beyanı, adres beyanı gibi işlemler yaptırırlar.
BİLİRKİŞİ: Alanında uzman sayılabilecek, çözümlenmesi güç olan konularda fikirlerine başvurulan kişi için kullanılan terimdir.
BİNA CEPHESİ: Yapının toprak üzerinde bulunan zemin ve birinci katının yol tarafında, duvara bakan dış yüzüne verilen isimdir.
BİNA DERİNLİĞİ: Binanın arka cephesi ile ön cephesi arasında bulunan hattının en uzak nokta ile arasındaki dik hattın uzaklığıdır.
BİNA ETEĞİ: Binanın bodrum katında bulunan dış duvarlarının toprak zemin üzerinde kalan bölümüne verilen isimdir.
BİNA YÜKSEKLİĞİ: Binanın en üst noktası ile en alt noktası arasındaki mesafeye verilen isimdir.
BLOK NİZAM: İmar planı ile belirlenen binaların bir ya da daha fazla parsel üzerinde oluşturulan bahçeli yapılar için kullanılan terimdir.
BÖLGE PLANI: Bir şehrin ekonomik, sağlık, kültürel, endüstriyel alanlarının hepsini içerisinde barındıran makro düzeydeki yerleşim planları göstermek amacıyla kullanılan terimdir.
BÖLGE RAPORU: Gayrimenkul almak isteyen kişilerin istedikleri alanlarla ilgili gayrimenkul danışmanlarının verdikleri bilgilere, raporlara verilen isimdir.
BRÜT: Kesintisi yapılmamış herhangi bir mal ya da para için kullanılan terimdir.
BRÜT BETON: Herkes tarafından bilinen betona göre daha küçük tanelere sahip olan ve üzerine sıva yapılmayan beton için kullanılan terimdir.
BRÜT İNŞAAT ALANI: İnşaat projesinin alanlarına girmeyen tüm bağımsız alanların da dâhil edilmesi ile oluşan yeni alan için kullanılan terimdir.
BUNGALOV EV: Tahtadan inşa edilmiş, müstakil tek katlı, giriş kısmında küçük bir balkonu olan evlere verilen isimdir. Genellikle orman içerisinde yer alan bungalov evler, özel amaçlar için kullanılır.
CEBRİ İCRA: Yerine getirilmeyen veya ödenmeyen bir borcun icra müdürlüğü aracılığı ile tahsili.
CEBRİ SATIŞ: Üzerinde haciz veya ipotek kaydı bulunan borçluya ait taşınmaz malın borcu tahsil amacıyla icra müdürlüğü veya alacaklı kamu idaresi kanalıyla satılarak, ihale alıcısı adına tescili işlemidir.
CEPHE: Bir binanın yüzlerinden her biri, özellikle ön yüz.
CİNS TASHİHİ: Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazı niteliğinin değiştirerek, bir başka nitelikteki tapu kütüğünde tescil edilmesine denir.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ: Bir taşınmazın cinsinin yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale, bağ, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapılı iken bağ, bahçe ve benzeri duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir.
ÇARPIK KENTLEŞME: Hızlı nüfus artışı sonrasında kentlerin plansız, altyapısız ve gelişigüzel bir şekilde ilerlemesiyle oluşan kent yapısıdır. Estetiklikten uzak olan bu yapılaşma büyük kentler açısından ciddi sorunlar oluşturmaktadır.
ÇATI KATI: Çatı ile son kat arasında yapılan küçük bölüme verilen isimdir. Son zamanlarda yeni yapılan yapılarda görülen çatı katları, işlevsel olarak dekore edildiğinde ev sahiplerine büyük kolaylıklar sağlayabilecek bir alandır.
CEBRİ İCRA: Borçlunun alacaklıya ödenmesi gereken borcu ödememesinden kaynaklı olarak alacaklının icra müdürlüğünün aracılığı ile borcunu alma işlemine cebri icra denmektedir. Bu işlemlerle ilgilenen kamu kurumu icra dairesi, kişiler ise icra memurlarıdır.
CEBRİ SATIŞ: Borçluların borçlarını ödememesi üzerine ilgili devlet kuruluşlarının gücü ile borcunu ödemesine
zorlamasıdır. Cebri satışta üzerinde haciz kaydı bulunan borçluya ait olan taşınmaz malın, icra müdürlüğü aracılığıyla satılarak gelir elde edilmektedir ve elde edilen gelir sonrası alacaklılara borçlar ödenmektedir.
ÇEKME KAT: Çatı katı ile son kat arasında bulunan yapılara verilen isimdir. Genellikle çekme katın dört tarafında balkon vardır.
CEPHE: Binanın her bir yüzeyine verilen isimdir. Gayrimenkul alanında yön ve taraf anlamlarında da kullanılır.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ: Tapu kütüğüne kayıtlı olan taşınmaz malın niteliğinin ve yapısının değiştirilmesi ve başka bir niteliğe sahip olan tapu kütüğüne tescil ettirme işlemidir. Bağ, bahçe iken arsa arazi durumuna dönüştürmek için tapu sicilinde yapılan işleme verilen isimdir.
ÇIPLAK MÜLKİYET: Yararlanma hakkının başka kişinin üzerinde olduğu sahiplik durumunu özetleyen terimdir. Kuru mülkiyet olarak da bilinmektedir.
ÇOK YÖNLÜ KADASTRO: Genel olarak birçok amacın ötesinde, sürdürülebilir yapının ilerlemesine olanak tanıyan ve süreklilik için gerekli bilgilere sahip olan kadastro türüne verilen isimdir.
CUMBA: Eski Türk evlerinde zemin katın üzerindeki katlardan dışarı tarafa taşan kafes şekline benzeyen oda bölmesine denmektedir.
DAİRE: Yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerden her birine denir.
DEVRE MÜLK: Belirli devrelerde kişilerce kullanılarak belirli zaman içinde diğer halk sahiplerine devredilen mekâna denir.
DÖNÜM: Eni ve boyu kırkar arşın olan eski bir yer ölçüsü, yaklaşık 1000 m2.
DUBLEKS: İki katlı, ikinci katına içten merdivenle çıkılan konut.
DAİRE: Konut olarak kullanılan yapıların çatısı altında bulunan bölümlerin her birine verilen isimdir. Konutlardaki daireler 1+0, 1+1, 2+1, 3+1 şeklinde farklı büyüklüklere sahiptir.
DAİRE TİPİ: Günümüz teknolojisinde her ihtiyaca yönelik farklı daireler tasarlanmaktadır. Daire tipi, kişinin isteğine ve zevkine bağlı olarak tasarlanan daireler için kullanılan terimdir.
DAM: Yapıları dış etmenlerden karşı koruyan, yüzeyinin çoğu piramit kaplı olan binanın göğe bakan yüzeyine verilen isimdir.
DAMGA VERGİSİ: Kişiler ya da kuruluşlar arasındaki hukuki süreçleri belgeleyen ve resmileştiren belgelerden alınan vergiye verilen isimdir.
DEPOZİTO: Kiralık olarak verilen mülklerin temiz kullanılacağına ve zarar verilmeyeceğine dair verilen sözün teminatı, mülkler için alınan güvence ödemesine verilen isimdir.
DEVRE MÜLK: Özellikle sezonluk alanlarda kullanılmak için satın alınan ve farklı kişiler tarafından da kullanılabilen mülke verilen isimdir.
DEVREN KİRALIK: Kiracının taşınmaz mal üzerindeki hakkını başka bir kişiye devretmesi işlemine verilen isimdir.
DEVRETMEK: Mal üzerinde bulunan hakların başka kişi üzerine geçirilme işlemine denir.
DÖNER SERMAYE ÜCRETİ: Tutarı her yıl döner sermaye yönetim kurulu tarafından belirlenen tapu işlemlerinde kişilerden tahsil edilen ücrettir. Tahsil edilen ücret Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün hesabına aktarılmaktadır.
DUBLEKS: İki katlı villa tipi müstakil evlere verilen isimdir.
DÜZELTME: Tapu belgesine yanlış olarak yazılmış bilgilerin belgelere uygun olarak düzeltme işlemidir.
EKSPERTİZ: Bir arsaya veya yapıya belli ölçütlere göre değer biçme işi.
EMLAK: Mülk ve maldan oluşan emlak kelimesi ev, arsa, bağ, bahçe, tarla ve arazi gibi taşınmayan malların orta adına denir.
EMLAK BEYANI: Şahıs, kurum ve kuruşlarca sahibi olduklarını ispatlayarak bulundukları bölgedeki bağlı oldukları belediyelere makbuz karşılığı verilen belgeye denir.
EMSAL: Bir yapı veya konutun satış ya da kira bedelinin, benzerleriyle karşılaştırılmasıdır.
EBEVEYN BANYOSU: Evlerin içinde normal tuvalet ve banyo haricinde yatak odasında bulunan küçük, özel banyolara verilen isimdir.
ECRİMSİL: Haksızlıklarla almış olduğu malı uzun süre elinde bulunduran kişiye, mal sahibi tarafından talep edilen tazminattır. Haksız işgal tazminatı olarak da bilinmektedir.
EK EMSAL: Arsa üzerindeki maksimum inşaat alanının, parsel alanı oranı için kullanılan terimdir.
EKSPERTİZ: Gayrimenkul değerini doğru olarak belirleyen ve gayrimenkul alanında uzman sayılan kişilere verilen isimdir.
EKSPERTİZ RAPORU: Gayrimenkul uzmanı olarak adlandırılan kişinin incelediği konutu yaş, konum, bina durumu gibi özelliklere göre değerini belirlemesine ve belirlenen özelliklerin rapor haline getirilme işleme verilen isimdir.
ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ: Taşınmaz mal üzerindeki paylaştırmada birden fazla kişinin pay oranlarının açık bir şekilde gösterilmeden sahip olmaları durumu için kullanılan terimdir.
EMLAK: Arazi, arsa, ev, bahçe gibi taşınmazların ekonomik olarak değerli ifade edilen, paraya çevrilmesi mümkün olan kıymetli malların ifade edilmesi için kullanılan terimdir.
EMLAK BALKON: Gayrimenkul fiyatlarının sürekli olarak hızlı bir şekilde artması sonucunda fiyatların yüksek noktalara çıkmasını betimlemek için kullanılan terimdir.
EMLAK BEYAN DEĞERİ: Emlak Vergisi kanununa göre taşınmaz sahipleri ve hissedarları tarafından belediyeye verilen emlak beyannamelerinde belirtilen değeri betimlemek için kullanılan terimdir. Verilen bu değere farklı olarak kayıtlı değer ifadesi de kullanılmaktadır.
EMLAK BEYANNAMESİ: Gayrimenkulün kime ait olduğunun ispatlanması olayının ifade edilmesi için kullanılan terimdir.
EMLAK İLANI: Kişinin gayrimenkulünü satmak ya da kiraya vermek amacıyla gerekli mecralarda gayrimenkulünü bedeli ve fotoğrafları ile sergilemesine, başkalarına ulaşılabilir hale getirilmesine verilen isimdir.
EMLAK VERGİSİ: Taşınmaz gayrimenkul satın alan kişilerin senede bir ya da iki kere taşınmazı için devlete ödediği vergi türüne verilen isimdir.
EMLAKÇI KOMİSYONU: Emlakçı anlaşma yaptığı kişilerin gayrimenkulleri satmak, kiralamak, rehin almak gibi hizmetler sağlamaktadır. Bu hizmetlerden birini gerçekleştirdiği takdirde emlakçı kişilerden komisyon alma hakkına sahip olmaktadır.
EMSAL: Bir yapının kira ya da satış bedelinin benzer konutlar ile karşılaştırılması işlemine verilen isimdir.
EMVAL: Mallar ve mülkler anlamında kullanılan isimdir.
ENERJİ KİMLİK BELGESİ: Yapıların asgari enerji ihtiyaçlarının belirlendiği ve beyan edildiği belgeye verilen isimdir.
EV DEĞERİ: Ev satışı konularında ev değerini belirlemek çok önemlidir. Bu nedenle ev değerini gayrimenkul alanında uzman kişilerin yardımı ile belirmek ev sahibi için fayda sağlayacaktır.
EV DEKORASYONU: Yaşam alanı olan evin içerisinde işlevsel, rahat, verimli ve estetik alanlar yaratabilmek amacıyla evin eşyalar ve renkler ile düzenlenmesi anlamında kullanılan terimdir.
FERAĞ: Sahiplik hakkını başkasına devredip ilişki kesme; bu iş için tapuda yapılan resmi işlem.
FRANSIZ BALKONU: Döşemeye değin inen ve kapı gibi açılan, önü korkuluklu pencere.
FERAGAT: Bir haktan bedelli veya bedelsiz vazgeçme.
FEK: Arapça kökenli bozma, ayrılma, feshetme, bitirme, kaldırma anlamlarında kullanılan sözcüktür.
FERAGAT:
Karşılıklı olarak gerçekleşmesine gerek olmayan, herhangi bir kişinin haklarından vazgeçmesi anlamına gelen terimdir.
FESİH: Devam eden bir süreci tek taraflı ve ileriye dönük olarak bozma, dağıtma anlamlarında kullanılan terimdir.
FRANSIZ BALKONU: Son zamanlarda ülkemizde de fazlasıyla görülen, Fransa’da bulunan geleneksel yapılardan esinlenilerek oluşturulan balkon tipidir. Yer ile tavan arasında uzun doğramalardan oluşan, en fazla 50 cm’lik çıkıntıya sahip olan, önü korkuluklu balkon türüne verilen isimdir.
FUZULİ İŞGAL:
Sahibinin izni olmadan taşınmaz mal üzerinde değişikliler yapma, kullanma ve ele geçirme anlamlarında kullanılan işlemin adıdır.
GABARİ: Yapılacak bir binanın belediyece öngörülen azami yüksekliği.
GAYRİMENKUL: Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran şeylerdir. Bu nedenle taşınmaz mal da denmektedir.
GECEKONDU: Hazine arazileri üzerinde izinsiz ve yetkisizce çok kısa sürede yapılan derme çatma kaçak yapılara denir.
GİYDİRME CEPHE: Çok katlı bir yapıda, döşemelerin önünden geçerek devam eden, bunlara veya kolonlara asılan, taşıyıcı olamayan, çoğu camlı dış duvar.
GÖTÜRÜ: Bir yapı işinin baştan kararlaştırılan sabit bir tutar karşılığında bir yükleniciye yaptırılması ilkesine dayanan sözleşme türü.
GABARİ: Yapımına başlanacak bina için belediye tarafından öngörülen azami yükseklik sınırı için kullanılan isimdir.
GAYRİMANKUL: Arsa, arazi, konut gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran taşınmaz mallara verilen isimdir.
GAYRİMENKUL DANIŞMANI: Gayrimenkullerin alım, satım ya da kiralama işlemlerinden sorumlu olan, emlak ve gayrimenkul sektöründeki uzman kişiler için kullanılan terimdir.
GAYRİMENKUL DANIŞMANLIĞI: Gayrimenkullerle ilgili teknik ve hukuki analizlerin doğru ve hızlı bir şekilde yapılması sonucuna göre ev sahibi olmak isteyenlerin doğru gayrimenkul yatırımları yapmasını sağlayan hizmete verilen isimdir.
GAYRİMANKUL SERTİFİKASI: Devlet güvencesiyle oluşturulan konut projelerinden kişilere metrekare bazında hisse satılması sonucunda verilen belge için kullanılan terimdir.
GAYRİMENKUL YATIRIMI: Yüksek getirisi sebebi ile kişilerin ileriye dönük yatırımları için paralarını gayrimenkul alanına yatırma işlemi için kullanılan terimdir.
GECEKONDU: Kişinin kendisine ait olmayan arsada, arsa sahibinin rızası olmadan ve gerekli yerlerden izinler alınmadan yapılan yapılar için kullanılan terimdir.
GERİ DÖNÜŞÜM SÜRESİ: Gayrimenkule yatırım yapan kişilerin yatırım tutarını, aldıkları konuttan elde ettikleri kar ile kira kazançlarından elde ettikleri gelirlerle geri kazandıkları süreye verilen isimdir.
GİYDİRME CEPHE: Binaların dış yüzeylerinin geleneksel yöntemlerden farklı olarak genellikle camlarla estetik bir şekilde kaplanması işlemi için kullanılan terimdir.
GÜRÜLTÜ YÖNETMENLİĞİ: Konutlarda bulunan insanlar belirli kurallar çerçeveleri içerisinde yaşamak zorundadır. Apartmanlarda gürültülü faaliyetlerin önüne geçmesi amacıyla “Gürültü Yönetmeni” bulunmaktadır.
HACİZ: İhtilaflı işlerden doğan pürüzün çözümü için konulan şerhe denir.
HARİTA: Coğrafya olgularının dağılımını bir plan üzerinde gösteren ölçekli çizimdir.
HACİZ: Bir alacağın ödenmesi için borçlunun parasına, aylığına veya malına icra dairesi tarafından el konulması.
HİSSELİ TAPU: Birden fazla kişinin sahip olduğu belgeye denir.
HİSSE: Bir taşınmaz malın tam mülkiyetinin bir kısmına karşılık gelen paydır. Müşterek ve iştirak halinde mülkiyette maliklerden her biri taşınmaz malın bir miktar hissesine sahiptir.
HİSSE TEVHİDİ: Bir taşınmaz malda hissesi olan bir kimsenin aynı taşınmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi halinde önceki hisseyle sonra alınan hissenin birleştirilerek tapu kütüğüne tescil edilmesi demektir.
HACİZ: Alacaklının hukuki yollara başvuru yaparak, borcun ödenmesi için borçlunun aylığına, parasına ve malına el konulması işlemine verilen isimdir.
HARÇ: 492 sayılı Harçlar Kanununda belirtilen tapu işlemlerinde tapu hizmeti karşılığında alınan ücrete verin isimdir.
HARİCİ: Tapu dairesi dışında kişilerin kendi aralarında yapmış oldukları gayrimenkul satışı için kullanılan terimdir.
HARİTA: Coğrafi olarak bölgelerin, alanların, yüzeylerin bir plan üzerinde gösterildiği ölçekli çizimlere verilen isimdir.
HİBE: Herhangi bir kamu kuruluşu ya da şirket tarafından vakıflara, eğitim kurumlarına, kişilere verilen karşılıksız para için kullanılan isimdir.
HİSSE: Taşınmaz mala ait olan tam mülkiyetin bir kısmına karşılık gelen pay için kullanılan terimdir.
HİSSE TEVHİDİ: Taşınmaz bir malda hissesi olan bir kişinin aynı mal üzerinde yeni bir hisse hakkına sahip olmasıyla beraber Tapu Müdürlüğünde önceki hisse ile yeni alınan hissenin birleştirilme işlemine verilen isimdir.
HİSSELİ TAPU: Birden fazla kişinin sahibi olduğu taşınmaz için hissedarların sahip olduğu belgeye verilen isimdir.
İFRAZ: Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline getirilmesidir.
İMAR AFFI: Kaçak yapıların ya da imar kurallarına uygun yapılara kaçak eklenmiş bölümlerin aklanması.
İPOTEK: Alacaktan kalan kısmı için konan şerhe denir.
İRTİFAK HAKKI: İki emlaktan diğerine geçiş hakkı tesisine denir.
İFRAZ: Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline getirilmesidir.
İNTİFA HAKKI: Emlakın iradından faydalanma hakkına denir.
İPOTEK: Temin edilen bir kredi veya doğması muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkul gösterilmesi halinde borç miktarı kadar alacağın, varsa faizi ile beraber taşınmazın tapu kütüğünün ilgili sütununa tescili işlemidir.
İLAM: Mahkeme kararı demektir.
İŞTİRAKİN FESHİ: Miras veya diğer sebeplerle oluşan iştirak halinde mülkiyetin sona erdirilerek, hissedarlık (müşterek mülkiyet) esasına geçilmesi işlemidir.
İFRAZ: Tapu kütüğüne kayıtlı olan bir taşınmazın birden fazla parçaya ayrılıp parsellenmesi ve ayrılan parçaların tek tek tapu kütüğüne kaydedilmesi anlamında kullanılan terimdir.
İKİNCİ EL DAİRE: Bir daire başkası tarafından kullanılıp satılığa çıkarılmasının ardından ikinci el konumuna düşmektedir. Gayrimenkul piyasasında ikinci el konutlar hiç kullanılmamış daireler kadar rağbet görmektedir.
İKİZ EV: Planları ortak olan ve bitişik iki evden meydana gelen büyük yapıya verilen isimdir.
İLAM: Herhangi bir davanın nasıl bir karara bağlandığını gösteren belgeye verilen isimdir.
İLAMLI İCRA TAKİBİ: Mahkeme kararıyla açıklanmış resmi bir belge ile açılan icra takiplerini belirtmek için kullanılan terimdir.
İMAR AFFI: Kaçak olarak, imar kurallarına göre inşa edilmeyen yapıların affedilmesine yönelik kullanılan terimdir.
İMAR ÇAPI: Bir inşaat alanının tüm sınırlarını en küçük ayrıntıya kadar anlatan krokiye verilen isimdir.
İMAR DURUMU: Bir arazi ya da arsanın, imar planını ve imar yönetmeliğini ne şekilde kullanılacağını gösteren belgeye verilen isimdir.
İMAR PLANI: İmar planı, imar yapılacak yerleşim alanlarının tüm detaylarını içeren plana verilen isimdir. İmar adası içinde yer alan imar adalarından ve parsel parçalarından oluşur.
İNŞAAT TAMAMLAMA KREDİSİ: İnşaatına başlanan fakat farklı nedenlerle inşaatı durmuş olan yapıların tamamlanması için bankanın kişilere sağladığı krediye verilen isimdir.
İNTİFA HAKKI: Başkasına ait olan gayrimenkul üzerinde belirli kişilere tanınan yararlanma haklarına verilen isimdir.
İPOTEK: Bir gayrimenkulün bir borca karşılık alacaklı tarafından güvence olarak tutulması işlemine verilen isimdir.
İPOTEK FEKKİ: Gayrimenkul üzerinde bulunan ipoteğin kaldırılması için bankadan “Borcu yoktur” yazısının alınıp Tapu Müdürlüğüne götürülmesine gereken bu yazıya “İpotek Fekki” denir.
İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ: Günü belirlenen kişisel bir alacağın güvence altına alınması için taşınmaza el koyma işlemine yönelik alınan senede verilen isimdir.
İRTİFAK HAKKI:Bir başkasının taşınmaz mallarından belirli kurallar dâhilinde kullanma hakkına verilen isimdir.
İSKAN: Yapımı tamamlanan binada oturabilmek amacıyla alınan bina kullanım izni için kullanılan terimdir. İskân izni verilmeden önce bina incelenir ve izin alındıktan sonra da bina içerisinde elektrik, su, doğalgaz abonelikleri başlatılır.
İSKAN BELGESİ: Yapımı tamamlanan binalar için oturulabilir izninin alındığı belgeye verilen isimdir.
İSKAN RUHSATI: Yapımı tamamlanan binanın bağımsız bölümlerinin amacına uygun olarak kullanımı için belediyeden alınan belgeye verilen isimdir.
İSTİMLAK: Özel mülkiyete ait olan taşınmaz malların kamu yararı için satın alınmasının ardından yol, metro, park, geçit, hızlı tren gibi kamuya hizmet alanlarının inşa edilmesini betimleyen terimdir.
İŞTİRA HAKKI: Bir gayrimenkulü belirli bir süre içerisinde sahibinden satın alma hakkına verilen isimdir. Niteliği ile satış vaadine benzer, sözleşme noter huzurunda düzenlenir ve tapu kütüğüne kaydedilir.
İVASSIZ İNTİKAL: Bedelsiz ve karşılıksız olarak sahip olunan herhangi bir malın tapuda gerçekleşen işlemleri için kullanılan terimdir.
KADASTRO: Her çeşit arazi ve mülklerin, alanını, sınırlarını ve değerlerini belirtip plana bağlama işi.
KAT İRTİFAKI: Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak ve yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri için, o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından, Kat, Mülkiyeti Konunu’ na göre kurulan irtifak hakkıdır.
KÂGİR: Betonarme, ahşap veya kerpiç olmayan demektir.
KAT KARŞILIĞI ANLAŞMASI: Taraflar arasında şekil, biçim adet (yüzde ) karşılığı bedel ödemeksizin Tapu Sicil Müdürlüğü’nce senet altına temlik şeklidir.
KOORDİNELİ ÇAP: Kadastro pafta üzerinde ilgili parselin koordinatlarının bulunduğu vesikaya denir.
KAT MALİKİ: Kat mülkiyeti hakkına sahip özel ya da tüzel kişi.
KAT MÜLKİYETİ: Bir ya da daha çok kişinin, bir yapının belirli bir bölümüne sahip olabilmesi.
KÜTÜK: Arazi, bağımsız bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunların üzerinde kurulabilen hakların yazıldığı büyük boy defterlere kütük denir.
KROKİ: Bir bölgenin veya parselin üzerindeki yapı ve tesisleri de gösterecek şekilde bir altlığa yaklaşık biçimde çizimi.
KAÇAK KAT: Devam eden bir projede yapı ruhsatı alınmadan izinsiz olarak inşa edilen fazla katlar için halk arasında kullanılan terimdir.
KADASTRO: Tapu sicil belgesi çıkarmak için bir ülkeye ait olan arsa, arazi, mülk gibi taşınmazların alanlarını, değerlerini ve sınırlarının ve hukuksal durumlarını devlet tarafından bilinmesi, plana ve kayda bağlanması anlamını taşıyan terimdir.
KADASTRO ÇAPI: Bir parsele ait olan bilgileri, diğer parsellerle olan sınırlarını ve parsel içerisindeki tesisleri belirleyen belgeye verilen isimdir.
KADASTRO PARSELİ: Kadastro Kanununa göre kadastro adalarının içerisinde yer alan bağımsız parsellere verilen isimdir.
KAGİR: Beton, yığma taş ya da tuğla gibi malzemelerle yapılan yapılara verilen isimdir. Dış duvarları, beton ve tuğla ile kaplı olan yapının, yer ve çatısı ahşap kaplamadır.
KAKS: Kat alanı kat sayısı olarak ifade edilen bu terim bir arazide yapılacak toplam inşaat alanını belirlemek için kullanılmaktadır.
KAPALI BALKON: Üst ve yan tarafları kapalı, önü açık olan balkon türüne verilen isimdir.
KAPORA: Taşınmaz mal almak isteyen kişilerden temin edilen, malın satılmamasını garanti eden ve her iki taraf için güvence oluşturabilen küçük çaplı ödemeye verilen isimdir.
KAPORA SÖZLEŞMESİ: Taşınmaz malın satılması ya da kiralanması için emlakçı ile anlaşan kişiler kaporayı emlakçıya ödemektedir. Emlakçı ile alıcı arasında ise bu nedenle kapora sözleşmesi yapılmakta ve haklar garanti altına alınmaktadır.
KAT BAHÇESİ: Binaların dışında yeşil bir görünüm elde etmek amacıyla bina katlarında oluşturulan, kişilerin kış bahçesi olarak da kullanabildikleri ortak ve bağımsız alana verilen isimdir.
KAT İRTİFAKI: İnşaatı henüz bitmemiş bir yapı üzerinde hak sahiplerinin paylarını göstermek amacıyla çıkarılan tapu tipi için kullanılan terimdir.
KAT KARŞILIĞI ANLAŞMASI: Arsasını müteahhite verip birden çok katlı binanın yapımı için anlaşan kişiler, mütheahhit tarafından yapılacak bina içerisinde ücretsiz daire istemektedir. Müteahhit ile arsa sahibi arasında yapılan anlaşmaya da “kat karşılığı anlaşması” denmektedir.
KAT MALİKİ: Kat mülkiyeti hakkına sahip olan gerçek ya da tüzel kişilere verilen isimdir.
KAT MÜLKİYETİ: Kat mülkiyeti kişinin, taşınmaz bir gayrimenkule ne şekilde sahip olunduğunu belgelemek için kullanılan terimdir. Kat mülkiyetine sahip olan bir gayrimenkulün iskan belgesi bulunmaktadır. İskan alındıktan sonra kat irtifakından, kat mülkiyetine geçiş yasal zorunluluktur.
KAT MÜLKİYETLİ TAPU: İnşaatı tamamlanmış bir binanın kat, işyeri, mahzen, mağaza, depo gibi başlı başına kullanmaya elverişli alanlar üzerinde kurulan ve ortak yerlerle bağlantılı özel mülkiyet hakkı olarak kullanılan terimdir.
KAT YÜKSEKLİĞİ: Bir yapının tabandan tavana kadar olan yüksekliğini belirtmek için kullanılan terimdir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM: Olası bir deprem, sel, heyelan gibi doğal afetlere karşı riskli bulunan bölgelerdeki eski ve yıpranmış olan binaların yerlerine sağlıklı ve güvenli yaşam alanlarının oluşturulması ve doğal afetlerin önüne geçilmesi için yapılan yenilenmedir.
KİRA ÇARPANI: Bir gayrimenkulün kendini amorti ettiği ay sayısıdır. gayrimenkul değeri kira bedelleri ile kaç ay sonra geri kazanılıyorsa o gayrimenkulün kira çarpanı olarak tanımlanır.
KİRA DEPOZİTOSU: Evi kiralamanın ardından eve ilk girişlerde kişilerden en az bir ay en fazla üç aylık kira bedeli yani depozito ücreti istenmektedir. Sözleşme bittiği takdirde kişi evden çıkmak istediğinde evde bir hasar yok ise depozito ev sahibi tarafından geri iade edilmektedir.
KİRA GELİR VERGİSİ: 2012 yılından bu yana ev ya da iş yerlerini kiraya veren kişiler gelirlerini bildirmek zorundadırlar. Kiradan elde edilen gelire göre kira gelir vergisi mülk sahibinden tahsil edilmektedir.
KİRA KONTRATI: Ev sahibinin kiraya verdiği mülkü kullanma ve yararlanma hakkını kiracıya bırakması, kiracının da bunun karşılığında kira bedeli ödemeyi kabul ettiği sözleşmeye verilen isimdir.
KİRA ŞERHİ: Uzun dönemli kiralama işlemlerinde mülk sahibi ile kiracı arasında imzalanan kira sözleşmesinin tapu kütüğünün şerhler bölümüne işlenmesi için kullanılan terimdir.
KİRA STOPAJI: Kiraya verilmiş olan iş yerlerinin kira bedelleri üzerinden kesilen vergidir.
KİRACI: Mülk kiralama işlemlerinde bir bedel karşılığında mülkü kiralayan kişiye verilen isimdir.
KONUT DOKUNULMAZLIĞI: Belirli hukuki izinler olmadan kişilere ait olan mülklere girilmemesi, mülkte arama yapılamaması ve eşyalara el konulamaması faaliyetlerini ifade eden terimdir.
KONUT KREDİSİ: Ev sahibi olmak isteyen kişilere, satın alınacak mülke ipotek koyulması şartıyla ya da garantörler aracılığıyla bankaların sağladığı kredi türüdür.
KONUT KREDİSİ YAPILANDIRMASI: Ev sahibi olmak için çekilen ev kredisinin ödeme planlarının yan faizlerle yeniden düzenlenmesi işlemi için kullanılan terimdir.
KONUT SİGORTASI: Evlerin ya da ev içerisindeki eşyaların herhangi bir doğal afet durumunda güvence altına alınma işlemi yapılan sigorta türüne verilen isimdir.
KOORDİNELİ ÇAP: Kadastro adaları içinde yer alan parsellerin koordinatlarının olduğu belgeye verilen isimdir.
KOT: Binanın temeli ile zemini arasındaki yüksekliğe verilen isimdir.
KOT FARKI: Binanın yapılacağı parselin bulunduğu köşe noktaları ile yapılacak olan binanın bulunduğu köşe noktalarının gösterildiği plana verilen isimdir.
KREDİ NOTU: Kişilerin ve işletmelerin bankalarla olan işlemleri ile ilgili bilgilerin banka tarafından rapor haline getirildiği belgeye verilen isimdir.
KROKİ: Bir yerin kuş bakışı görüntüsünün küçültülerek ölçüsüz bir şekilde düzlem üzerine aktarma işlemine verilen isimdir.
KURU MÜLKİYET: Sahip olduğu taşınmaz mülk üzerinde yararlanma hakkı olmayan kişiler için kullanılan terimdir.
LEBİDERYA: Kesintisiz deniz manzaralı daire.
LÜKS: Bir dairenin en temel öğeler dışında, konfora yönelik daha fazla detaylarla donatılmış olması.
LEBİDERYA: Deniz kenarında ya da deniz manzarasının tamamıyla göründüğü evleri nitelemek için kullanılan emlakçılık terimidir. “Kesintisiz deniz manzarası” ifadesiyle de tanımlanmaktadır.
LOFT DAİRE: Geniş ve yüksek tavanlı, minimum duvara ve kapıya sahip olan yapılar olarak tanımlanabilecek bu dairelerde, küçük bir asma kat özelliği de bulunmaktadır. Yurtdışında endüstriyel kullanımdaki eski depo ya da fabrika gibi yerlerden yaşam yerlerine dönüştürülmüştür.
LÜKS BİNA: Bir yapının en temel ve önemli özellikleri dışında estetik detaylarla donatılmış konforlu yaşam alanlarını da ifade eden bir tanımdır.
MAHZURLU: Herhangi bir işlem veya uygulamaya elverişli olmayan.
MENKUL: Bir yerden başka bir yere taşınabilen, taşınır.
MERKEZİ ISITMA: Bir binanın çeşitli bölümlerinin, bir merkezden borularla sevk edilen sıcak su veya buharla, ya da kanallarla sevk edilen sıcak hava ile ısıtılma sistemi.
MERKEZİ YERDE: Bina ya da konutun, bulunduğu semt veya kentin merkezi sayılan bölümüne; çarşı, pazar ve ulaşım araçlarına yakın olması.
MÖBLELİ: İçinde eşyası bulunan daire.
MUHDESAT: Bir arazi üzerinde arazi sahibinden bir başkasına ait bulunan yapı veya ağaç demektir.
MÜSTAKİL TAPU: Tek konut için verilen tapu.
MAKETTEN KONUT SATIŞI: İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerde ev sahibi olmak isteyen insanların ön ödeme yaparak inşaatına henüz başlanmamış projelerden ev alması işlemine verilen isimdir.
MANTOLAMA: Kışın soğuk havaların evin içine geçmesini engelleyen, evdeki sıcaklığı sabit tutan ve ev sahiplerine maddi anlamda tasarruf sağlatan sistem için kullanılan terimdir. Yeni nesil binalarda mantolama işlemi bulunduğundan kışın çok soğuk havalarda bile evin içerisi ılık kalabilir.
MENKUL: Taşınabilir ve ekonomik açıdan değere sahip olan, paraya çevrilmesi, para ile değer biçilmesi mümkün olan değerli eşyaların tümüne verilen isimdir.
MERKEZİ ISITMA: Isıtma sisteminin tek bir merkezden tüm binaya dağılmasını ve bağımsız ortak alanların da ısınmasını sağlayan ısıtma sistemine verilen isimdir. Merkezi ısıtma sistemine sahip olan binaların dairelerinde kombi ya da ısıtıcı bulunmamaktadır.
MESİRE ALANI: Şehir içerisinde doğa ile iç içe bulunan alanları gerekli teknikler ile donatarak turistik bir yer haline gelmesini ve şehirde yaşayan insanların eğlenmesini, dinlenmesini, iyi vakit geçirmesini sağlayan, şehri güzelleştiren alanlara verilen isimdir.
METROPOLİTEN AKTİVİTE ALANLARI: İmar planlarında belirlenen konut, ticaret alanları, depo, iş hanı, mağaza gibi yapıların bulunduğu yerlerdir. Bu alanların zemin katlarına ev yapılmasına izin verilmemektedir.
MİRASIN İNTİKALİ: Bir kişinin ölmesi halinde kalan mirasının diğer mirasçılara hukuki yollarla geçirilme işlemine verilen isimdir.
MİRASTAN MAL KAÇIRMA (MURİS MUVAZAASI): Mallarını miras olarak bırakacak kişinin mirasını yasal mirasçılarına değil de başka bir kişiye bırakma
işlemine verilen isimdir.
MİRİ ARAZİ: Mülkiyeti devlete ait, intifa hakkı başkalarına verilmiş olan hazine arazilerine verilen isimdir.
MÜCAVİR ALAN: Belediye sınırları dışında kalan ancak şehrin yararı için gerekli görüldüğü takdirde belediye tarafından kullanılan alanın ismidir.
MÜFREZ TARLA: Tapu kütüğüne kayıtlı olan bir taşınmazın bölünmesiyle meydana gelen, bütününden ayrılmış parçaya verilen isimdir.
MUHDESAT: Bir arazi üzerinde arazi sahibine ait olmayan yapı ya da ağaçlara verilen isimdir.
MÜNAKALE: Tapu kütüğünde yapılan tescil işlemine verilen isimdir.
MÜSTAKİL: Genelde sıfırdan inşa edilen, en fazla iki katlı olan ve kendine ait bir bahçesi bulunan ferah, geniş evler için kullanılan terimdir.
MÜSATAKİL TAPU: Tek bir kişiye ait olan gayrimenkul üzerindeki sahiplik durumunun resmi olarak gösterildiği belgeye verilen isimdir.
MÜŞTEMİLAT: Binadan ayrı bir alana inşa edilen bölüme verilen isimdir. Kömürlük, odunluk, depo, ardiye gibi eklenti yerler müştemilat olarak adlandırılır.
MÜŞTEREK MÜLKİYET: Bir taşınmaz mala birden fazla kimsenin hisseli olarak sahip olması durumu için kullanılan terimdir.
MÜŞTEREK TAPU: Birden fazla kişinin hisseli olarak sahip olduğu taşınmaz malın tapusuna verilen isimdir.
MÜTEMMİM CÜZ: Bir binayı tamamlayan ve bütünleyen, binanın olmazsa olmaz parçalarına verilen isimdir. Binanın olmazsa olmaz parçaları ise, çatısı, kazan dairesi, jeneratörü, yangın merdivenleri gibi hayat kurtaran parçalarıdır.
MUVAFAKATNAME: Gerekli durumlarda herhangi bir konuda kişiden izin alındığına dair belgenin verilmesi işlemi için kullanılan terimdir.
MUVAZAALI SATIŞ: Gerçek ismini ve niteliğini saklayarak, başka bir isimle üçüncü bir kişiyi kandırmak amacıyla göstermelik olarak yapılan işleme verilen isimdir.
NAZIM PLANI: Bir kentin haritaları üzerine çizilen ve arazi parçalarının kullanış biçimleri ile başlıca bölge tiplerini belirten, yani kentin gelecekte alacağı biçimi gösteren plan.
NİZAM: Binaların yan yana sıralanış düzeni; ayrık nizamda aralarında toprak parçası vardır; bitişik nizamda duvarları ortaktır.
NEV’İ: Türü, cinsi, vasfı. Tapu kütüklerinde bulunan nev’i hanesine taşınmazın bir vakıfla ilişkisinin olup olmadığı yazılmaktadır.
NAZIM PLANI: Şehir haritaları üzerindeki bölge tiplerini ve arazilerin ne şekilde kullanılacağını gösteren plana verilen isimdir. Bir başka deyişle gelecek zaman içerisinde şehrin alacağı hali gösteren plana verilen isimdir.
NET KİRA: Kira sözleşmesinde eve ödenecek kira bedeli için belirtilen miktara verilen isimdir. Ev kiralarında net – brüt ayrımı yoktur ancak işyeri kiralarında net – brüt ayrımı yapılmaktadır.
NEV’İ: Türü, cinsi, vasfı anlamlarında kullanılan terime verilen isimdir.
NİZAM: Binaların, yapıların yan yana sıralanış düzenine verilen isimdir. Ayrık nizam ve bitişik nizam olmak üzere iki türü vardır. Ayrık nizamda yapıların arasında toprak parçası vardır, bitişik nizamda ise yapıların duvarları ortak bir haldedir.
ORMAN KADASTROSU: Devlet ormanlarının, kamu tüzel kişiliklerine ait ormanların, özel ormanların ve bu ormanların içinde ve bitişiğinde bulunan her çeşit taşınmaz malların ormanlarla müşterek sınırlarının tayin ve tespit edilerek haritaya bağlanması işlemidir.
ORTAK YERLER: Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bağımsız bölümler dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlere ortak yerler denir.
OTOMASYON: Tapu ve kadastro bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarılması suretiyle hizmetlerin tümünün bilgisayar yardımıyla vatandaşlara sunulmasıdır.
ORMAN KADASTROSU: Devlete, kamu tüzel kişilere ya da gerçek kişilere ait olan ormanlar ile orman dışarısında kalan yerlerin açık olarak sınırlarını belirleyen ve imar işlemlerinde gerekli olan kadastro türü için kullanılan terimdir.
ORTAK ALAN: Kat mülkiyeti olan yapıların bağımsız bölümleri dışında kalan, ortak bir şekilde koruma ve faydalanma amacıyla kullanılan yerlere verilen isimdir.
ORTAK YERLER: Yapıların ortak alanlarını yani temeller, ana duvarlar, avlular, merdivenler, koridorlar, asansörler, sağlık talanları, sosyal tesisler, havuzlar, oyun alanları vb. yerleri betimlemek amacıyla kullanılan terimdir.
OTOMASYON: Emlak ve gayrimenkul alanında tapu-kadastro bilgilerinin dijital ortama girilmesi ve dijital ortamdaki bilgilerin vatandaşların hizmetine sunulması işlemi için kullanılan terimdir.
OTURMA HAKKI: Türk Medeni Kanunu’nda yer alan bilgiye göre kişiye herhangi bir konutta oturma yetkisinin verilmesidir. Oturma Hakkı kişiye özel bir hak olmakla beraber başka birine devri söz konusu değildir.
OTURMA RUHSATI: İnşaat çalışmaları yeni biten ruhsatlı bir yapıda oturma işleminin yapılabilmesi için belediyeden alınan izin belgesine verilen isimdir.
ÖLÇEK: Bir harita veya çizimde görülen uzunluklarla bunların imlediği gerçek uzunluklar arasındaki oran.
ÖN BAHÇE DERİNLİĞİ: Binanın ön yüzünden kendi parselinin ön sınırına kadar olan en yakın dik uzaklık.
ÖN CEPHE: Yapının yola bakan yüzü.
ÖLÇEK: Harita ya da planının yapılması için bir yerin küçültülerek düzlem üzerine aktarılması gerekmektedir. Düzlem üzerinde bulunan planın küçültülme oranı için kullanılan terimdir.
ÖLÇÜ KROKİSİ: Kadastro arazisinin tüm ayrıntılarının, ölçüm değerlerinin ve ölçüm yapılan noktaların düzlem üzerine yaklaşık bir değerde çizilmesiyle oluşan planlara verilen isimdir.
ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ: Kişi kendisine ölünceye kadar bakılması karşılığında mirasını mirasçılara ya da üçüncü kişilere bırakma hakkına sahiptir. Kişi ile mirasçılar arasında hukuki yollarla hazırlanan belgeye verilen isimdir.
ÖN CEPHE: Binaların yol tarafına bakan yüzüne verilen isimdir.
PAFTA: 1. Üzerine proje çizilen levha. 2. Büyük haritaları meydana getiren ayrı parçalardan her biri.
PARSEL: Belli bir amaç için ayrılıp sınırlanmış arazi parçası, bir adanın parçalarından her biri.
PLAN: Belli bir yerin bir ölçekte kuşbakışı çizimidir.
PAFTA: Belirli bir ölçekteki büyük haritanın planını ve modelini oluşturan her küçük parçasına verilen isimdir.
PARSEL: Her bir sınırı haritalarla belirlenmiş arazi parçalarıdır. Bu harita kadastro haritası ise kadastro parseli, imar haritası ise imar parseli olarak adlandırılır.
PARSELASYON: İmar parsellerinin içerisinde yol, park, yeşil alan, dinlenme alanı vb. kamu hizmetlerine ayrılan yerlerden birkaçını kapsayacak şekilde taşınmaz malları ayırma işlemine verilen isimdir. Parselasyon, şehir planlarının düzenli ve yararlı bir biçimde olmasını sağlar.
PAY: Bir bütünün belirli kısımlarından oluşan bölümlere verilen isimdir.
PAY TEMLİKİ: Ortaklıklar halinde taşınmaz mallarda mirasçılardan birinin belirli olmayan herhangi bir payını satış ya da bağış yolları ile devretme işlemine verilen isimdir.
PAYLAŞIMLI OFİS: İstanbul’da fazlasıyla bulunan paylaşımlı ofisler, özel ofis açmak için yeterli bütçeye sahip olmayan şirketler veya kişiler için verimli ve sağlıklı çalışma imkânı sağlayan mekânlardır.
PAYLI MÜLKİYET: Birden fazla kişinin maddi ve fiziki olarak bölünmemiş bütün mal üzerinde, birden fazla kişinin pay sahibi olduklarını betimleyen terimdir.
PENTHOUSE: Türkçe olarak “çatı katı” anlamına denk düşse de yapı olarak çatı katı tarzı daireleri kapmamaktadır. Binaların en üst katlarında ya da ara katlarda yapılan bu daire tipi, yüksek tavandan ve geniş terastan oluşmaktadır. Bu daire tipi, bu nedenle rahat, konforlu ve lüks sayılmaktadır.
PLAN: Bir yerin kuşbakışı olarak belirli ölçeklerle çizilmiş harita türüne verilen isimdir.
PLANKOTE: Harita mühendisleri tarafından değişik ölçme yöntemleri ile mimari projeler için oluşturulan ve arazinin topografik yapısını gösteren harita türüne verilen isimdir.
PORTİK: Üstü örtülü ve önü sütunlarla çevrili olan galeriye benzeyen yapılara verilen isimdir. Günümüzde genel olarak alışveriş merkezleri ve mağazalar bu şekilde tasarlanmaktadır.
PREFABRİK EV: Evin tüm parçalarının fabrika ortamında üretilmesinin ardından konutun yapılacağı arazi üzerine bu parçaların getirilmesi ve monte edilmesi ile ortaya çıkan ev türüne verilen isimdir.PA
RESTORASYON: Aslını bozmadan onarma.
RAKABE: Kuru mülkiyet, çıplak mülkiyet.
RESMİ SENET: Taşınmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten başka ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde görevli bir memur tarafından düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa tanıklar tarafından imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözleşmedir.
RAKABE: Herhangi bir malın, taşınmazın ya da paranın sahipliği anlamına gelen isimdir. Kuru mülkiyet ve tam mülkiyet gibi kavramlarını da anlam olarak kapsamaktadır.
RAYİÇ BEDELİ: Taşınmazın güncel gayrimenkul satış değerlerine göre belirlenen en düşük alım-satım bedeli için kullanılan, pazar değeri anlamını da taşıyan sözcük için kullanılan terimdir.
REHİN: Borçlu olan kişinin, borcunu ödeyeceğine dair alacaklıya teminat olarak verdiği değerli mal ya da paradır. Borçlu, borcunu ödediği takdirde alacaklı rehin aldığı malı geri vermelidir.
REKREASYON: Şehir düzenleme planlarında kişilerin eğlenmesi ve dinlenmesi için ayrılan alanlar için kullanılan terimdir. Rekreasyon alanları, kişi başına düşen belli bir büyüklükten az olmamak şartı ile tasarlanmaktadır.
RENOVASYON: Bir şehrin bir bölümünü ya da bir yapıyı koruma amacı ile yenilenmesi için kullanılan terimdir.
RESMİ SENET: Kamu kuruluşlarında tarafların imzalaması için resmi bir memur tarafından hazırlanan, imzalanan ve mühürlenen belgeye verilen isimdir.
RESTORASYON: Yapının aslını ve dokusunu bozmadan onarılma işlemine verilen isimdir. Genellikle tarihi, eski ve yaşanmışlığı olan yapılarda restorasyon işlemi yapılır.
REZİDANS: Özellikle İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde yaşayan insanların sıklıkla tercih ettiği birçok konforlu alanı içerisinde bulunduran lüks yapılara verilen isimdir.
RIZA-İ DERAĞ: Taşınmazı olan bir kimsenin kendi isteğiyle ilgili yere gidip, taşınmazını başka bir kişiye devretmek istemesinden ötürü düzenlenen resmi senedin imzalanması ve tescillenmesi işlemesi için kullanılan terimdir.
RIZA-İ TAKSİM: Bir gayrimenkule sahip olan birden fazla kişinin aralarında yaptıkları anlaşma ile ilgili taşınmazın bölüştürülme işlemine verilen isimdir.
RÖPERLİ KROKİ: Tapu Kadastro Müdürlüğü tarafından verilen, parselde bulunan yapının ölçümlerini ve net sınırlarını gösteren, yapı için gerekli ölçülerin bulunduğu plana verilen isimdir.
RUSTİK DEKORASYON: Doğadan ilham alınarak yapılan ev aksesuarlarının ve doğal renklerin ev içerisinde kullanıldığı doğayı çağrıştıran dekorasyon türüne verilen isimdir.
SAHİBİNDEN: Bir mülkün, arada herhangi bir aracı olmadan, doğrudan doğruya sahibi tarafından satışa veya kiraya sunulması.
SANDIK ODASI: Genellikle penceresi olmayan, evdeki fazla eşyaların konulabileceği küçük oda.
SELAMLIK: Eskiden büyük konaklarda erkeklerin bulunduğu ve erkek konukların alındığı bölüm.
SERVİS GİRİŞİ: Büyük binalarda yan hizmetler için kullanılan ikinci derecedeki giriş.
SIFIRDA: Yeni bitmiş ev, daire; hiç kimse tarafından kullanılmamış.
SOSYAL ALTYAPI: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacıyla yapılması gereken eğitim, sağlık, kültürel ve yönetsel yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel ad.
STÜDYO: Aynı zamanda oturma, yatma ve yemek için kullanılan oda.
SALON: Eve gelen misafirleri ağırlamanın yanında aile bireylerinin de ortak olarak kullandıkları odaya verilen isimdir. Genel olarak evin en geniş odası ev sahipleri tarafından salon olarak seçilmektedir.
SAKİN ŞEHİR: Yavaş şehir anlamında da kullanılan “Cittaslow” 1999 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Küreselleşmenin getirdiği hızlı yaşamın etkilerini ve şehirlerin yapılarının bozulmasını engelleyen bu oluşum şehirlerin katıldığı kentler birliği olarak da tanımlanabilir.
SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ: Satışı yapılacak olan ev için belirlenen satış bedeline göre satıcının gayrimenkul satışını gerçekleştireceği, alıcının ise evin bedelini ödeyerek evi satın alacağını taahhüt ettiği belgeye verilen isimdir.
SANDIK ODASI: Evde bulunan fazla eşyaların koyulduğu, genellikle havadar olmayan odalara verilen isimdir.
SHİNGLE: Üst üste ayrı ayrı parçalardan oluşan parçalı çatı kaplamasına verilen isimdir. Shingle tarzı çatı kaplamada kullanılan malzemelerinden esnek yapılıdır. Bu nedenle oldukça fazla tercih edilmektedir.
SİT ALANI: Geçmişten günümüze kadar gelen, tarihi yapısı ve dokusu itibariyle korunması gereken alan bölgeler için kullanılan isimdir. Sit alanları geçmişte orada yaşamış olan insanlar ve bölge hakkında kültürel, ekonomik ve sosyal açıdan önemli bilgiler vermektedir.
SOSYAL ALTYAPI: Sağlıklı şehirler ve bölgelerde oluşturulan eğitim ve sağlık alanları, kültürel yapılar, eğlence alanları, doğal yapılar gibi yeşil ve faydalı alanları betimlemek için kullanılan terimdir.
STOPAJ VERGİSİ: İşyeri olarak kiraya verilen taşınmaz mallar için kiracının ödediği brüt kira bedeli üzerinden kesintiye uğratılarak vergi dairesine ödenen vergi türüne verilen isimdir.
STÜDYO DAİRE: 1+0 ya da 1+1 daire tipine örnek oluşturan, ev içerisinde bulunan tüm alanların bir arada olduğu küçük daire tipine verilen isimdir.
ŞALE: Kütükten yapılan dağ evlerine verilen isimdir. İsviçre, Fransa gibi bölgelerde fazlasıyla bulunmakla birlikte İsviçre çoban kulübeleri olarak da adlandırılır.
ŞERH: Açma ve ayırma anlamlarına sahip olan terimdir. Emlak alanında şerh koymak terimi, tapu kütüğüne ya da benzer olan resmi bir belgeye not eklemek anlamında kullanılır.
ŞİRVAN: Çatı katlarında bulunan basık tavanlı odalara verilen isimdir.
SIĞINAK: Genel anlamda canlı veya cansız kişileri korumak amacıyla inşa edilen alana verilen isimdir. Kişiler olağanüstü durumlarda bu alanları kullanmaktadır.
ŞÖMİNE: Konutların içerisini ısıtmanın yanında görsel olarak güzel görünmesini sağlayan, içerisinde ateş yakılan küçük bölmeye verilen isimdir.
ŞUFA HAKKI: Öncelikli alım hakkı olarak kullanılan terimdir. Taşınmaz üzerinde hakka ya da hisseye sahip olan kişi taşınmazın satılması halinde diğer alıcılardan önce alma hakkına sahiptir. Kanuni şufa ve sözleşmeden doğan şufa olmak üzere de iki türü bulunmaktadır.
SÜKNA HAKKI: Bir evin tamamında ya da bir kısmında ortak alanları kullanma ve oturma iznine sahip olma hakkına verilen isimdir.
ŞUYULANDIRMA: Herhangi bir arsanın kamu kuruluşlarınca kullanılması nedeniyle başka parseller ile birleştirilip daha sonra da mal sahibi olarak başkalarınca sahiplendirilmesi anlamına gelen terimdir. Kısaca sahiplendirme anlamında kullanılmaktadır.
ŞALE: İsviçre çobanlarının kulübelerine ya da dağ evlerine verilen ad.
ŞİRVAN: Çatı arasında bulunan basık oda.
ŞAHSİ HAKLAR: Kişilere eşya üzerinde bir başkasının ayni hakkına dayanarak, hâkimiyet imkânı sağlayan bu nedenle sadece hukuki ilişkinin muhatabına karşı ileri sürülebilen haklardır.
ŞERH: Gayrimenkul malikinin temlik hakkının yasaklanması, kısıtlanması veya kişisel hakların kuvvetlendirilmesi amacıyla üçüncü kişileri uyarıcı mahiyette tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılan hususlardır.
TAVANARASI: Çatı ile son kat döşemesi arasında kalan boşluk.
TEKNİK ALTYAPI: Elektrik, gaz, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, her tür ulaştırma, haberleşme ve arıtım gibi hizmetlerin sağlanması için yapılan tesisler ile açık ve kapalı otopark kullanışlarına verilen ad.
TERAS: 1. Oturup hava almaya yarayan, düz ve çevresi açık yüksekçe yer, taraça. 2. Üstü gezinmeye elverişli düz dam.
TOPLU KONUT: Sosyal ve fiziksel altyapısıyla birlikte gerçekleştirilen çok sayıda konut birimini anlatmakta kullanılan terim.
TAPU: Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi bir belgedir.
TEMELLÜK: Mülk edinme, mülk alma.
TEMLİK: Mülk olarak vermek, mülkiyeti bir bedel karşılığında başka birine nakletmek.
TRAMPA: Bir malın başka bir malla değiştirilmesidir. Değiştirilecek mallar taşınır veya taşınmaz mal olabilir.
TADİLAT PROJESİ: İmar mevzuatının gerektirdiği hallerde inşaat planında değişiklik yapabilmek amacıyla yapılan ek projeye verilen isimdir.
TAHSİS:
Belirli kamu kurumlarına ait olan malların belirlenen ilgili kişilere hak olarak ayrılması için kullanılan terimdir.
TAKRİR: Kişinin sahibi olduğu malını ipotek ettirdiğini ya da sattığını sözle ifade etme işlemine verilen isimdir.
TAPU: Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından verilen, arazinin üzerine inşa edilmiş yapının ya da arazinin bir bölümünün sahipliğini gösteren, aksi bir durum kanıtlanana kadar da geçerli olan resmi belgeye verilen isimdir.
TAPU DEVİR BELGESİ: Sahibi olunan taşınmaz malların başka bir kişiye devredilmesinin ardından Tapu Müdürlüğünden verilen belgedir.
TAPU DEVRİ: Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’nde gerçekleşen, herhangi bir taşınmazın satılmasının ardından satıcının malı satın alan kişiye devretme işlemidir.
TAPU HARCI: Herhangi bir taşınmaz mal alınırken ya da satılırken devlete ödenen bedel için kullanılan terimdir.
TAPU İPTAL DAVASI: Tapu belgelerinin kanuna uygun olmadığı, usulsüz olduğu durumlarında açılan davaya verilen isimdir.
TAPU RANDEVUSU: Tapu işlemlerinin gerçekleşmesi için Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’nden alınan belirli gün ve saat için kullanılan terimdir.
TAPU SAHİBİ SORGULAMA: Kişi taşınmaz bir mal alınmak istediğinde tapu sahibinin kim olduğunu öğrenmek isteyebilir. Tapu sahibinin sorgulanma işlemi www.turkiye.gov.tr/tapu-harc-sorgulama sistemi üzerinden gerçekleşebilir.
TAPU SENEDİ: Tapu dairesinde tapu işlemleri sonucunda taşınmaz mal sahibine verilen mühürlü, imzalı resmi belge için kullanılan terimdir.
TAPU VE KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ: Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı olan ayrı bütçeli kurum, taşınmaz malların sınırlarını ve hukuki durumlarını belirlemek amacıyla tapu sicilinin oluşturulduğu devlet dairesidir.
TAPUDA TAKAS: Taşınmaz bir malın başka bir taşınmaz mal ile değiştirilme işlemi için kullanılan terimdir.
TAŞINMAZ: Topraklar (tarla, arazi, arsa), madenler ve tapu siciline işleyen inşaat alanları gibi yerler için kullanılan terimdir.
TEDBİR: Bir işi doğru bir şekilde yürütülmesi için ortaya çıkabilecek zorlukların çaresini önceden düşünebilmek, önlem almak anlamında kullanılan terimdir.
TEKNİK ALTYAPI: İnsanlara, su, doğal gaz, elektrik, ulaştırma, haberleşme, kanalizasyon gibi hizmetlerin sağlanabilmesi için yapılan tesislere verilen isimdir.
TEMATİK HARİTA: Doğa ve insanlarla ilgili konuların, yapıların ayrıntılı olarak sınırlarının ve yapısal özelliklerini gösteren haritaya verilen isimdir.
TEMELLÜK: Taşınmaz mal sahibi olan veya taşınmazı yeni edinen kişiye verilen isimdir.
TEMLİK: Taşınmaz malların hakkına sahip olan kişinin sahip olduğu hakları başka bir kişiye geçirme işlemine verilme isimdir.
TENKİS DAVASI: Kişi tarafından bırakılan mirasta korunmuş hissenin ihlal edilmiş olması halinde miras bırakan kişinin sağlığında yapılmış tasarrufun iptali için açılan davaya denir.
TERAS: İnsanların açık hava ihtiyacının karşılandığı, üstü ve önü açık olan, üzerinde dolaşılacak kadar da geniş olan alana verilen isimdir.
TERKİN: Tapu kütüğüne kayıtlı olan bir malın tapu kütüğünden silinmesi işlemi için kullanılan terimdir.
TERS DUBLEKS: Normal dubleks dairelerden farklı olarak salon ve mutfağının üst katta, yatak odası, banyo ve diğer odaların bulunduğu yer ise alt katta olan evler için kullanılan terimdir.
TEVHİD: Ayrı ayrı ancak yan yana bulunan taşınmaz malların tapu müdürlüğünde tek bir parsel olarak kayıt edilip birleştirilme işlemi için kullanılan terimdir.
TEVKİL YETKİLİSİ: Bir başkası adına bir kimseyi vekil olarak atamayabilme izni için kullanılan terimdir.
TİCARİ AMAÇLI ARSA: Mağaza, sinema, lokanta, okul, sağlık tesisi gibi hizmet ve ticari sektöre hizmet edebilecek yapıların yapılacağı arsaya verilen isimdir.
TOKİ: Büyükşehirlerde çarpık kentleşmenin önüne geçebilmek amacıyla düşük ve orta gelirli ailelerin konut ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan devlet konut projesidir.
TOPLU KONUT: Planlaması önceden yapılmış olan bölgelere devletin verdiği kredi desteği ile toplu olarak meydana getirilen yapılara verilen isimdir.
TRAMPA: Ticari değeri olan bir malın, doğrudan doğruya başka bir mal ile değiş tokuş yapıldığını betimleyen terimdiR.
UYGULAMA İMAR PLANI: Tasdikli hali hazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.
UYRUK: Tabiiyet, bir ülkenin vatandaşı olmak.
UYGULAMA İMAR PLANI: Gelecek zaman içerisinde yapılacak olan yapının ilerleyen zamanda ekonomik, kültürel ve sosyal çevre açısından alacağı biçimin detaylandırıldığı, uygulamaya yönelik olan planlar için kullanılan terimdir.
UYGULAMA PROJESİ: Mühendis ve mimarlar tarafından yapılmak istenilen yapının tüm detaylarının ve ayrıntılarının gösterildiği proje çizimine verilen isimdir.
UYRUK: Bir devlette vatandaşlık hakkına sahip olma durumu için kullanılan terimdir.
ÜFE: Belirli bir dönemde ülke ekonomisinde üretilen ve yurtiçinde satışı yapılan ürünlerin, üretici fiyatlarını içerisinde bulunan zamanla ile karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçüldüğü fiyat endeksi için kullanılan terimdir.
ÜST HAKKI: Başkasına ait olan bir arazide yer altında veya üzerinde yeni bir bina inşa etmek ya da mevcut binayı yerinde tutma hakkı için kullanılan terimdir. Üst hak, sınırlı ayni haklardan bir tanesidir.
VAKIF: Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yeterli mal veya hakları belirli ve sürekli bir amaca tahsis edilerek, mahkeme kararıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip mal topluluklarına vakıf adı verilir.
VAKIF TAVİZ BEDELİ: Vakıf malların mülke dönüşümü tasarruf edene intikali için bir bedel öngörülmüş olup, bu bedele taviz bedeli denilmektedir.
VEFA HAKKI: Satanın, sattığı taşınmaz malı müşteriden geri satın alma hakkını saklı tutmasıdır. Vefa hakkı tapu kütüğüne şerh edilir.
VERASET BELGESİ: Mirasın, mirasçılara intikali için tapu sicil müdürlüğünce aranan, sulh hukuk mahkemesinden alınmış, vefat eden malikin mirasçılarının kimler olduğunu gösteren, hasımsız, aksi sabit oluncaya kadar geçerli bir belgedir.
VAKIF: Gerçek ya da tüzel kişiler tarafından yararlı işler yapılmak şartı ile belirli malların ve hakların bir amaca yönelik olarak bağışlamaktadır. Bu kişiler tarafından bağışlanan mal ve paraların idaresinin yapıldığı yer için kullanılan terimdir.
VAKIF ŞERHİ: Taşınmaz malların vakıflarla olan bağlantısını ve ilgisini belirtmek tapu kütük sayfasında yazılan belirtmelerdir.
VAKIF TAVİZ BEDELİ: Vakıf mallarının mülke dönüşümünün ardından tasarruf eden kişiye devredilmesi için öngörülen bedel belirlenmektedir. Belirlenen bu bedele vakıf taviz bedeli denmektedir. Taviz bedelinin miktarı günümüzde taşınmazın sahip olduğu değerin yarısıdır.
VAZİYET PLANI: Yapıların inşaat alanında yer alacak tüm öğelerin gösterildiği ve detaylandırıldığı ölçeklerin planına verilen isimdir. Vaziyet planı, yapılacak projenin mimarı tarafından çizilir ve yerleşim yerlerini ayrıntılı göstermeye yarar.
VEFA HAKKI: Bir malın satılmasının ardından tapu işlemlerinde kayıt altına alınarak malı satan kişinin sattığı malı tekrar geri alma hakkı için kullanılan terimdir. Vefa hakkı tapu kütüğünde açıklanır ve genel olarak 10 yıl gibi bir süreyi ifade eder.
VEKALET: Kişinin herhangi bir kamu işi için kendi yetkilerini noter huzurunda bir başka kişiye devretme işlemidir.
VERASET BELGESİ: Vefat durumlarında kişiden kalan mirasın mirasçılara geçişi için Tapu Sicil Müdürlüğü aracılığıyla taranan, sulh hukuk mahkemesinden alınan ve mirasçıların kimler olduğunu gösteren hasımsız belgeye verilen isimdir.
VERASET BEYANNAMESİ: Vefat durumlarında kişinin kalan mallarının mirasçılar tarafından kabul edilmesinin ardından mirasçıların devlete ödemek zorunda olduğu vergiye verilen isimdir. Ödenecek olan vergi miktarı her yıl değişmektedir.
VERASAT İLAMI: Vefat durumunda kişiden kalan mirasın mirasçılara hangi oranlarda kaldığını gösteren, mahkemeden alınmış belgeye verilen isimdir.
VİLLA: Genellikle şehir dışında ya da sahil beldelerinde doğaya yakın yerlere yapılan iki veya üç katlı, bahçeli konutlara verilen isimdir.
YALI: Düzlük ve açıklık su kıyısına yapılmış köşk.
YASAL MAL REJİMİ: Edinilmiş mallara katılma rejimidir.
YENİ ARAZİ OLUŞUMU: Birikme, dolma, toprak kayması veya kamuya ait suların yatağında ya da seviyesinde değişme gibi sebeplerle sahipsiz yerlerde yeniden oluşan yararlanmaya elverişli arazidir.
YENİLEME: Teknik sebeplerle yetersiz kalan, uygulama niteliğini kaybeden veya eksikliği görülen tapulama veya kadastro paftalarının yenilenmesi ile buna uygun olarak tapu sicilinde düzeltmeler yapılması işlemidir.
YERLEŞİM YERİ: Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. İkametgah.
YETKİ BELGESİ: Tapu Kanununun 2. maddesi uyarınca tapu işlemleri sırasında tüzel kişilerden istenen ve tüzel kişinin gayrimenkul tasarruflarına izinli olduğunu ve temsilcisinin kimler olduğunu belirtir belgedir.
YEVMİYE: Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüğünde yapılan her işlem ile red edilen istemlerin tarih ve sıra numarasına göre kaydedildiği deftere yevmiye defteri; bu defterden alınarak tapu kütüğünde yapılan tescil veya terkinin yanında belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarası denir.
YIKMA RUHSATI: Bir yapıyı yıkmak için ilgili belediyeden alınan izin; yıkma izni.
YOLA TERK: İmar planlarının uygulanışı sırasında taşınmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak imar planına uygun biçimde taşınmazın tamamının veya bir kısmının kamu yararına (yola, yeşil alana, parka) terk edilmesi işlemidir.
YÖNETİM PLANI: Kat mülkiyeti kurulmuş apartman ve sitelerde bina veya sitenin nasıl yönetileceğini, kat maliklerinin hak, borç ve sorumluluklarını düzenleyen ve tüm kat maliklerince imzalı olan bir belgedir.
YALI: Genel olarak iki ya da üç katlı olan deniz kıyısına inşa edilen yapılara verilen isimdir.
YAPI KULLANIMI İZİN BELGESİ: Yapıların tamamlanmasının ardından, yapıda bulunan tüm bağımsız bölümlerin amacına uygun bir şekilde inşa edilip edilmediğini tespit etmek amacıyla valilik ya da belediye tarafından verilen rapor niteliğindeki belgeye için kullanılan isimdir.
YAPI RUHSATI: Bir yapı inşa edilmek istenildiğinde inşaat projesine başlamak için alınması gereken ilk belgeye yapı ruhsatı denir.
YAPI YAKLAŞMA SINIRI: İnşaat planı üzerindeki yapının yanındaki komşu parsellere en fazla ne kadar yaklaşacağı belirlemek için kullanılan terimdir.
YASAL KİRA ZAM ORANI: Borçlar Kanunu kapsamında her yıl belirlenen bir oranda ev sahibinin arttırabileceği zam oranını betimlemek için kullanılan terimdir.
YASAL MAL REJİMİ: Çiftlerin evlilikleri süresince edinilen malların nasıl idare edileceğini, harcamaların ne kadar yapılacağını ve olası bir ayrılık durumunda malların nasıl paylaştırılacağını resmileştiren kurallar bütününe verilen isimdir.
YATAY MİMARİ: Yapıların inşaatlarının zemini üzerinde yatay olarak ilerleyen ve daha çok doğa ile iç içe olan yapıların mimari tarzına verilen isimdir.
YAZLIK EV: Genel olarak tatil beldelerinde ve şehirden uzak yerlerde bulunan daha çok yaz aylarında kullanılan evlere verilen isimdir.
YERDEN ISITMALI: Yapıların zeminlerinde bulunan borular sayesinde ev ısıtma işleminin zemin üzerinden gerçekleşmesini sağlayan sistemdir.
YERLEŞİM YERİ: Bireyin temel olarak sıklıkla yaşamsal ve sosyal faaliyetlerini gerçekleştirdiği, genel olarak ikamet ettiği alana verilen isimdir.
YEŞİL ALAN: Şehir planlamalarında üzerinde inşaat yapılması mümkün olmayan, daha çok topluma yönelik faaliyetlerin gerçekleşeceği yani park, çocuk parkı, piknik alanı gibi yerlere verilen isimdir.
YEŞİL BİNA: Küresel ısınma nedeniyle doğaya, yeşil alana en az hasar verecek şekilde tasarlanan binalar için kullanılan terimdir.
YETKİ BELGESİ: Tapu işlemleri esnasında tüzel kişiler tarafından istenilen ve tüzel kişinin temsilcisinin kimler olduğunu belirten belgeye verilen isimdir.
YIKMA RUHSATI: Bir arazi üzerinde bulunan yapının yıkılması için belediye tarafından verilen izin belgesidir.
YIPRANMA PAYI: Binalarda bulunan malların eskimesinden ve yıpranmasından dolayı malın değerinin düşmesini betimleyen terimdir.
YOLA TERK İŞLEMİ: Yapıların imar planlarının gerçekleştirilmesinin ardından taşınmaz mal sahiplerinin bedel alarak ya da bedelsiz bir şekilde taşınmaz malın tamamını ya da bir bölümünü yol, park, yeşil alan gibi nedenlerden dolayı kamu yararına bırakma işlemine verilen isimdir.
YOLDAN İHDAS: Arazilerin düzenlenmesinin ardından tescil dışı olan kadastro yollarının imar adalarına denk gelmesi ve yol sıfatını kaybetmesi olayı için kullanılan terimdir.
YÖNETİM PLANI: Kat mülkiyetine sahip olan yapıların nasıl yönetileceğini, daire sahiplerinin hak ve sorumluluklarını, yönetime ait önemli noktaların ne olduğunu belirten ve bunları düzenleyen belgeye verilen isimdir.
ZABIT DEFTERİ: Kadastrosu yapılmamış taşınmaz malların kaydedildiği ve üzerinde kurulacak hakların takip edildiği defterdir.
ZAMANAŞIMI: Bir hakkın kazanılması veya kaybedilmesi için geçmesi gereken hukukça öngörülmüş süre anlamına gelir.
ZAYÎ: Bir belgenin kaybolması veya yok olmasıdır. Tapu senedi veya ipotek belgesinin kayıp edilmesi halinde, zayiinden yenisi çıkartılabilir.
ZİLYETLİK: Bir eşya (mal) üzerinde zilyetlik iradesine dayanarak fiili hakimiyet kurma eylemine zilyetlik denir.
ZİRAİ İPOTEK: Tarım kredi kooperatifleri ile T.C. Ziraat Bankasından çiftçilerin talep ettiği kredilere karşılık teminat olarak taşınmaz malın gösterilmesi halinde tesis edilen ipotek işlemidir.
ZORUNLU DEPREM SİGORTASI: Mesken, ev, bağımsız bölüm nitelikli yerlerin, depreme karşı, yetkili sigorta şirketleri tarafından sigortalanmasıdır.
ZABIT DEFTERİ: Kadastrosu henüz yapılmamış taşınmaz malların kaydedildiği ve bu taşınmazların üzerinde kurulacak hakların takip edildiği deftere verilen isimdir. Kadastro işlemi gören yerlerde bu defterin yerini tapu kütükleri almaktadır.
ZAMAN AŞIMI: Herhangi bir hakkın kazanılması ya da kaybedilmesi için gereken hukuk kuralları çerçevesinde öngörülen süre, süre aşımıdır.
ZAYÎ: Taşınmazlara ait olan belgelerin yok olması veya kaybolması anlamına gelen terimdir. Tapu belgesinin kaybolması durumunda belgenin zayiinde çıkarılması mümkündür.
ZEMİN: Toprak seviyesinde bulunan, taban, yer ve döşemeye verilen isimdir.
ZEMİN ETÜDÜ RAPORU: Üzerinde taşınmaz yapılacak her parsel için zemin gerilmelerini ve zemin mekaniğini inceleyen, ilgili bölgenin jeolojik ve jeofizik raporları öncülüğünde zeminin cinsini ve zemin grubunu inceleyen, jeofizik ve jeoloji mühendisleri tarafından hazırlanan rapora verilen isimdir.
ZEMİN KAT: Binaların zemin seviyesinde bulunan, düz girişe sahip olan dairelere verilen isimdir.
ZİLYETLİK: Herhangi bir mal üzerinde hâkimiyet kurma işlemine verilen isimdir. Herhangi bir malı elinde bulundurup onun kullanılması zilyetliğin örnekleridir.
ZİRAİ İPOTEK: Tarım kredi kooperatifleri ya da ilgili bankalar üzerinden alınan kredilerde çiftçilerin kredilerine teminat olarak gösterdiği taşınmaz malın üzerine hazırlanan ipotek işlemidir.
ZORUNLU DEPREM SİGORTASI: Konutları ilgilendiren zorunlu deprem sigortası, olası bir depremin konuta verebileceği zararları karşılamak adına maddi teminatın sağlanmasına yarayan sigorta türüdür